دستورالعمل شماره یک بیمه صاحبان حرف و مشاغل آزاد - متن کامل و رسمی

این مقاله کامل و تخصصی توسط تیم تولید محتوای استخدام ۲۴ (estekhdam24.com) و بر اساس آخرین قوانین و دستورالعمل‌های سازمان تأمین اجتماعی گردآوری و تدوین شده است.

مشخصات قانونی و زمینه تصویب

دستورالعمل شماره یک بیمه صاحبان حرف و مشاغل آزاد در تاریخ ۱۳۶۷/۷/۲ توسط سازمان تأمین اجتماعی به تصویب رسیده است. این دستورالعمل در اجرای قانون اصلاح بند (ب) و تبصره ۳ ماده ۴ قانون تأمین اجتماعی مصوب ۱۳۶۵/۶/۳۰ مجلس شورای اسلامی و آیین‌نامه اجرایی قانون مزبور مصوب ۱۳۶۶/۷/۲۹ هیأت وزیران تنظیم شده است.

قسمت اول: امور فنی - مشمولین و شرایط ثبت نام

گروه‌های مشمول این دستورالعمل

مشمولین دستورالعمل شماره یک بیمه صاحبان حرف و مشاغل آزاد به شرح زیر می‌باشند:

الف) کارفرمایان و خویش‌فرمایان:

  • کارفرمایان کلیه فعالیت‌هایی که کارکنان آنها به نحوی از انحاء مشمول مقررات تأمین اجتماعی قرار گرفته یا خواهند گرفت

  • خویش‌فرمایان فعالیت‌های مزبور با ارائه پروانه کسب یا پاسخنامه از سوی مراجع ذی‌ربط شامل:

    • شورای مرکزی اصناف

    • اتحادیه‌ها

    • شهرداری‌ها

    • بخشداری‌ها

    • فرمانداری‌ها

    • جهاد سازندگی

    • وزارت کار و امور اجتماعی

    • سازمان بهزیستی

ب) رانندگان:

  • رانندگان تاکسی و تاکسی بار با معرفی سازمان تاکسی‌رانی یا اتحادیه‌های مربوطه

ج) بنایان و کارگران ساختمانی:

  • بنایان و کارگران ساختمانی که به صورت آزاد فعالیت دارند با معرفی شورای اسلامی بنایان خانه کارگر

د) هنرمندان:

  • هنرمندان با معرفی وزارت ارشاد اسلامی

شرایط و نحوه ثبت نام در بیمه صاحبان حرف و مشاغل آزاد

گروه‌های فوق‌الذکر می‌توانند از تاریخ وصول این بخشنامه به صورت اختیاری مشمول مقررات تأمین اجتماعی قرار گیرند. در خصوص بیمه این گروه رعایت موارد زیر ضروری می‌باشد:

  • متقاضیان می‌توانند به صورت فردی یا گروهی (از طریق اتحادیه مربوطه یا مراکز ذی‌ربط) تقاضای خود را به شعب و یا نمایندگی‌های سازمان ارائه نمایند.

  • واحد اجرایی پس از دریافت تقاضا حداکثر ظرف مدت دو ماه بررسی‌های لازم را معمول و در صورت انطباق تقاضای متقاضی با مقررات، یکی از تاریخ‌های ثبت تقاضا در دفتر شعبه یا نمایندگی یا تاریخ اعلام واحد اجرایی (با انتخاب متقاضی) خواهد بود.

  • متقاضی یک ماه از تاریخ اعلام سازمان فرصت دارد تا نسبت به پرداخت حق‌بیمه و انعقاد قرارداد طبق فرم شماره یک پیوست اقدام نماید.

  • در غیر این صورت موضوع درخواست منقضی و شمول امر بیمه موکول به درخواست مجدد خواهد بود.

  • قرارداد در سه نسخه تنظیم می‌شود: یک نسخه در واحد فنی، یک نسخه در واحد درآمد و یک نسخه به متقاضی تحویل داده می‌شود.

مقررات مربوط به حق بیمه و دستمزد در بیمه صاحبان حرف و مشاغل آزاد

درخصوص آن دسته از متقاضیانی که دارای سابقه پرداخت حق‌بیمه به مدت 360روز و یا بیشتر می‌باشند، دستمزد انتخابی نمی‌تواند بیش از ده درصد متوسط دستمزد کسر حق‌بیمه وی باشد.

تعریف متوسط دستمزد: متوسط دستمزد عبارت است از جمع کل حقوق و مزایای مشمول کسر حق‌بیمه شده طی آخرین ۳۶۰ روز پرداخت حق‌بیمه تقسیم بر 360.

چنانچه متقاضی سابقه پرداخت حق‌بیمه خود را (حداقل سابقه ۳۶۰ روز) از سازمان کسب نماید، پس از مشخص شدن موضوع، مازاد دستمزد مبنای حق‌بیمه انتخابی نسبت به حد محاسبه در بند ۳ در محاسبات مربوط به پرداخت مزایای قانونی منظور نخواهد گردید. در این صورت مبلغ حق‌بیمه‌های اضافه دریافت شده پس از کسر یک درصد هزینه‌های اداری به متقاضی مسترد می‌گردد.

بند ۵: نحوه افزایش مبنای کسر حق‌بیمه طبق ماده ۵ آیین‌نامه اجرایی پیوست خواهد بود.

انواع پوشش‌های بیمه‌ای و نرخ حق بیمه

متقاضیانی با شرایط با پرداخت حق‌بیمه مقرر از حمایت‌های مندرج در قانون تأمین اجتماعی مصوب تیرماه ۱۳۵۴ و تغییرات بعدی آن به شرح زیر برخوردار خواهد شد:

(بند ۶-۱) بیمه بازنشستگی:

  • نرخ حق‌بیمه: 12%

  • 10%سهم بیمه شده + 2%سهم دولت

(بند ۶-۲) بیمه بازنشستگی و فوت:

  • نرخ حق‌بیمه: 14%

  • 12%سهم بیمه شده + 2%سهم دولت

(بند ۶-۳) بیمه بازنشستگی و فوت و از کار افتادگی:

  • نرخ حق‌بیمه: 18%

  • 16%سهم بیمه شده + 2%سهم دولت

متقاضیان می‌توانند علاوه بر انتخاب یکی از حمایت‌های فوق‌الذکر با پرداخت حق‌بیمه مقرر در ماده ۲۹ قانون تأمین اجتماعی (8%سهم بیمه شده و 1%سهم دولت) و تغییرات بعدی آن از حمایت‌های موضوع بندهای الف و ب ماده ۳ قانون اخیرالذکر استفاده نمایند.

تأمین اعتبار دفترچه خدمات درمانی متقاضیان هر سه ماه یک بار و با ارائه رسید پرداخت حق‌بیمه مقرر انجام خواهد گرفت.

شرایط پذیرش درخواست بیمه از کار افتادگی

بند ۷: درخواست متقاضیان در مورد حمایت‌های بند ۶-۳ فوق در صورتی پذیرفته خواهد شد که توسط مراکز درمانی که از طرف سازمان اعلام خواهد شد (در حال حاضر تا اطلاع ثانوی کمیسیون‌های پزشکی سازمان) معاینه و از کار افتاده کلی شناخته نشوند.

تشخیص حوادث ناشی از کار

بند ۸: تشخیص حوادث ناشی از کار منجر به فوت یا از کار افتادگی مشمولین به عهده کمیسیونی مرکب از:

  • مسئول واحد کار و امور اجتماعی محل

  • مسئول شعبه یا نمایندگی

  • بازرسی فنی شعبه یا نمایندگی

با رعایت مقررات کلی قانون تأمین اجتماعی در خصوص تشخیص حوادث ناشی از کار خواهد بود.

ساعت و روز و محل تشکیل جلسات کمیسیون توسط شعبه یا نمایندگی به اطلاع اعضاء خواهد رسید و نظریه کمیسیون با اکثریت آراء نافذ و عدم حضور یکی از اعضاء مانع تشکیل جلسات و یا صدور رأی نخواهد بود.

تبدیل نوع بیمه و شرایط مستمری

در صورتی که افراد در زمره مشمولین بیمه صاحبان حرف و مشاغل آزاد شناخته شوند می‌توانند درخواست تبدیل نوع بیمه خود را از اختیاری به بیمه صاحبان حرف و مشاغل آزاد (با رعایت ماده آیین‌نامه پیوست) بنمایند.

شرایط برقراری و میزان مستمری‌های بازنشستگی، از کار افتادگی کلی و بازماندگان و نحوه استفاده بیمه شده و افراد خانواده وی از خدمات درمانی عیناً به ترتیب مذکور در قانون تأمین اجتماعی و تغییرات بعدی آن خواهد بود.

بند ۱۱: نحوه خروج مشمولین از عداد بیمه شدگان طبق ماده ۱۰ آیین‌نامه پیوست می‌باشد.

بند ۱۲: نحوه تخصیص شماره شناسایی به بیمه شدگان مذکور از طریق واحد فیشیه و آمار واحدهای اجرایی پس از تنظیم و امضاء قرارداد مربوط و ارسال آن از واحد فنی به واحد فیشیه و آمار صورت خواهد پذیرفت. ضمناً واحد فیشیه با اختصاص کد ۹۹۸ نسبت به اعلام شماره کارگاه مشابه بیمه اختیاری اقدام خواهد نمود.

قسمت دوم: امور درآمد - مقررات مالی و پرداخت

بند ۱: حق‌بیمه پرداختی مربوط به این گروه از بیمه شدگان نیز همانند سایر بیمه شدگان به حساب درآمد سازمان منظور و از طریق صدور اظهارنامه جهت هر یک از متقاضیان به صورت انفرادی انجام خواهد گرفت. در صورت پرداخت حق‌بیمه به طور دسته جمعی برای متقاضیان گروهی لازم است لیست مشخصات بیمه شدگان به تفکیک نرخ تهیه و ارسال گردد تا برای هر یک از گروه‌ها اظهارنامه مجزا صادر شود.

بند ۲: کد مربوط به شماره حساب بدهکار و بستانکار قطعی حق‌بیمه مورد نظر و کد بستانکار مالی مربوط به نسخه دوم اظهارنامه مخصوص حساب‌ها به موجب دستور العمل شماره 26226/ 3-7مورخ 1366/11/05 می‌باشد که در هنگام صدور و تنظیم اظهارنامه بایستی از کدهای فوق جهت بدهکار در قسمت فوقانی سمت چپ اظهارنامه با درج ماه مربوط، کد مبلغ دستمزد کسر حق‌بیمه توافق شده نرخ و میزان حق‌بیمه، همچنین مبلغ پرداختی نیز با ذکر کد اختصاص یافته در ردیف آخر سمت چپ قسمت پایین بعد از بیمه اختیاری استفاده گردد.

بند ۳: با توجه به این که مبالغ وصولی سازمان از بابت ۲٪ تأمین آموزش فرزندان کارگران به دلیل شرایط زمانی به میزان قابل توجهی کاهش یافته است و اکثریت شعب نیز در حال حاضر فاقد وصولی از این بابت می‌باشند و با در نظر گرفتن افزایش ردیف‌های تلگراف و خلاصه آمار وصولی مقرر گردید از اول مهرماه سال جاری دریافتی از حق‌بیمه صاحبان حرف و مشاغل آزاد را در ستون و ردیف‌های مربوط به تأمین آموزش فرزندان کارگران منظور نمایند.

ضمناً چنانچه هر یک از شعب دریافتی مربوط به ۱۸٪ (سایر نرخ‌ها) منظور گردد و لیست مربوط به وصولی از این بابت (۲٪) در پایان ماه جداگانه با ذکر نام کارگاه و مبلغ وصولی به اداره کل درآمد اعلام گردد.

مهلت پرداخت و اثرات تأخیر در پرداخت حق بیمه

  • میزان حق‌بیمه متعلقه که با توجه به قرارداد منعقده فی مابین سازمان و بیمه شده تعیین گردیده و از طریق واحد فنی به قسمت درآمد ارائه خواهد شد، بایستی با پرداختی مطابقت داشته باشد.

  • از صدور اظهارنامه‌هایی که پرداختی بیمه شده کمتر از حق‌بیمه تعیین شده و یا در تاریخ مقرر پرداخت نگردد، خودداری شود.

  • بیمه شده مکلف است حق‌بیمه مربوط به هر ماه را حداکثر تا آخرین روز سه ماه بعد پرداخت نماید.

  • در صورت انقضای مهلت مذکور ارتباط بیمه شده با سازمان قطع و موضوع قرارداد منتفی و ادامه بیمه موکول به درخواست مجدد و موافقت سازمان خواهد بود.

  • در این صورت مبنای کسر حق‌بیمه ماهانه همان مبنای پرداخت حق‌بیمه در آخرین ماه با رعایت سایر شرایط مندرج در این دستورالعمل می‌باشد.

تخصیص شماره کارگاه و کدهای شناسایی

درخصوص اختصاص شماره کارگاه جهت تنظیم اظهارنامه:

  • در مورد افرادی که به طور انفرادی مبادرت به ارسال لیست و پرداخت حق‌بیمه می‌نمایند، مراتب با اختصاص کد فیشیه مربوط همانند بیمه اختیاری عمل خواهد شد.

  • در مورد افرادی که گروهی اقدام به ارسال لیست و پرداخت حق‌بیمه می‌نمایند، در این صورت نیز پرونده با اختصاص کد مربوط تحت عنوان بیمه صاحبان حرف و مشاغل آزاد (اتحادیه، تعاونی و ...) تشکیل گردد.


منبع و اعتبار قانونی: این مقاله توسط تیم تخصصی استخدام ۲۴ (estekhdam24.com) بر اساس آخرین و معتبرترین قوانین و دستورالعمل‌های سازمان تأمین اجتماعی تهیه و تدوین شده است. کلیه حقوق این محتوا برای سایت estekhdam24.com محفوظ می‌باشد.