بیمه کارگران ایرانی اعزام به خارج از کشور | بررسی جامع بخشنامه و قوانین تامین اجتماعی

H1 عنوان صفحه: بیمه کارگران ایرانی اعزام به خارج از کشور | بررسی جامع بخشنامه و قوانین تامین اجتماعی

(مطالب ارائه شده توسط تیم تحریریه استخدام ۲۴ – estekhdam24.com)

با توجه به حجم فعالیت‌های بین‌المللی شرکت‌های ایرانی، موضوع بیمه کارگران ایرانی اعزام به خارج از کشور از اهمیت فوق‌العاده‌ای برخوردار است. سازمان تأمین اجتماعی به استناد تبصره 12 ماده 12 "قانون حداکثر استفاده از توان تولیدی و خدماتی" مکلف به بیمه این کارگران شده و در راستای اجرای آن، بخشنامه شماره 95/132460 مورخ 12/04/1395 را صادر کرده است. سایت استخدام 24 (estekhdam24.com) در این مقاله، به بررسی کامل این بخشنامه، مواد قانونی مرتبط و نکات اجرایی کلیدی می‌پردازد.

مبانی قانونی: چرا بیمه کارگران اعزامی اجباری است؟

بر اساس تبصره 2ماده 12 قانون حداکثر استفاده از توان تولیدی، سازمان تأمین اجتماعی مکلف شده است با دریافت حق بیمه، کلیه کارگران ایرانی که در ارتباط با صدور خدمات فنی به خارج از کشور اعزام می‌شوند را مطابق قانون تأمین اجتماعی بیمه نماید. این تکلیف، پایه و اساس تمامی دستورالعلات بعدی است.

بررسی بندهای کلیدی بخشنامه شماره 95/132460 سازمان تأمین اجتماعی

1. نقش وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی (بند 1):
این وزارتخانه موظف است برای کلیه این کارگران گواهینامه شغلی صادر کرده و مراتب را جهت پوشش بیمه‌ای به سازمان تأمین اجتماعی اطلاع دهد.

2. نقش اداره کل اتباع و ادارات کل استان‌ها (بند 2 و ماده 12):

• اداره کل اتباع: موظف است اطلاعات کارگران موضوع قراردادهای صدور خدمات فنی (شامل نام، شرکت، محل اعزام و ...) را جمع‌آوری و به ادارات کل استان‌های ذیربط اطلاع‌رسانی کند.

• ادارات کل استان‌ها: موظفند این اطلاعات را به شعب مربوطه ارسال کرده و در پایان هر ماه آمار کلی کارگران اعزامی و بیمه‌شده را به اداره کل اتباع گزارش دهند.

3. اقدامات شعب تأمین اجتماعی (بند 3، 4 و 5):

• برای شرکت‌های دارای کد کارگاهی، کارفرما مکلف است لیست کارگران اعزامی را مطابق ماده 39قانون تأمین اجتماعی ارائه دهد.

• برای شرکت‌های فاقد کد کارگاهی، شعبه ابتدا با اعزام بازرس و مطابق ضوابط، کد کارگاهی تخصیص داده و سپس اقدام به اخذ لیست می‌نماید.

• شعب موظفند شماره بیمه (SSN) را برای کارگران شرکت‌هایی که نیرو اعزام می‌کنند، مطابق ضوابط صادر نمایند.

بررسی شرایط مختلف اعزام و بیمه (موارد 7، 8 و 9 بخشنامه)

متن بخشنامه به چند سناریوی متداول نیز می‌پردازد:

• مورد 7 - واگذاری به مقاطعه کار فرعی: در صورتی که پیمانکار اصلی، عملیات را به مقاطعه کاران فرعی واگذار کند، باید مطابق ماده 38 قانون تأمین اجتماعی به آن‌ها کد پیمانکاری تخصیص یابد و برابر مقررات عمل شود.

• مورد 8 - کارفرمای غیرایرانی: اگر کارفرما (واگذارنده کار) غیرایرانی و مستقر در خارج باشد، اما پیمانکار ایرانی نیرو از ایران اعزام کند، چون شمول ماده 38 منتفی است، پیمانکار ایرانی موظف است لیست و حق بیمه نیروها را از طریق دفتر مرکزی خود به شعبه ذیربط پرداخت کند.

• مورد 9 - شرکت‌های ثبت‌شده در خارج: شرکت‌های ایرانی ثبت‌شده در خارج که از کارگر ایرانی استفاده می‌کنند:

  • اگر در ایران دفتر نمایندگی دارند، می‌توانند با اخذ کد کارگاهی، لیست و حق بیمه را در دوره فعالیت کارگر در خارج پرداخت کنند.

  • در غیر این صورت، می‌توانند کارگران را در قالب بیمه ایرانیان خارج از کشور به سازمان معرفی نمایند.

حق بیمه و قراردادهای صدور خدمات فنی (مقدمه بخشنامه)

برای قراردادهایی که کارفرما (واگذارنده) ایرانی است، این قراردادها مشمول ماده 38 قانون تأمین اجتماعی هستند. دفتر مرکزی شرکت پس از اخذ قرارداد و تخصیص کد پیمانکاری، باید صورت مزد و حق بیمه نیروهای اعزامی را دریافت کند و در خاتمه پیمان، مطابق ماده 41 قانون تأمین اجتماعی، حق بیمه کارکنان شاغل در عملیات را محاسبه و مطالبه نماید. مقاطعه‌کاران فرعی نیز باید لیست مزد کارکنان دفتر مرکزی خود را به صورت جداگانه پرداخت کنند.

گزارش حوادث ناشی از کار برای کارگران اعزامی (مواد 10، 11 و مدارک پیوست)

کارفرمای کارگر اعزامی موظف است کلیه حوادث ناشی از کار را سریعاً و مطابق تبصره 1 ماده 95 قانون کار و ماده 65 قانون تأمین اجتماعی گزارش دهد.

• مدارک لازم (بند الف تا ز): شامل فرم گزارش حادثه، گواهی کارفرما، گواهی اشتغال، گذرنامه، گزارش تاییدشده مقامات ذی‌صلاح کشور محل حادثه، مدارک پزشکی و تاییدیه سفارت یا نمایندگی سیاسی ایران می‌باشد.

• بررسی قصور و دریافت خسارت (بند 11): در صورتی که حادثه ناشی از کار تشخیص داده شود (ماده 60 ق.ت.ا) و قصور کارفرما احراز گردد، سازمان مطابق ماده 66 قانون تأمین اجتماعی می‌تواند خسارت وارده را به نسبت درصد قصور از کارفرما وصول نماید.

تعهدات قانونی و اصالح نرم‌افزار (مواد 12 و 14)

• بند 12: دریافت کلیه تعهدات قانونی (مانند مستمری) برای این بیمه‌شدگان اجباری است. برای آن‌ دسته که تحت بیمه ایرانیان خارج از کشور بیمه می‌شوند، مقررات همان آیین‌نامه حاکم است.

• بند 14: شرکت مشاور مدیریت و خدمات ماشینی تأمین موظف است نسبت به اصالح نرم‌افزارهای مربوطه جهت تسهیل این فرآیند اقدام کند.

نتیجه‌گیری نهایی توسط استخدام 24 (estekhdam24.com):

بیمه کارگران اعزامی به خارج، یک فرآیند چندوجهی و دقیق است که مسئولیت‌های قانونی مشخصی را بر دوش نهادهای مختلف می‌گذارد:

• برای کارفرمایان و پیمانکاران: آگاهی از این که کدام سناریو (کارفرمای ایرانی/غیرایرانی، مقاطعه کار اصلی/فرعی، داشتن دفتر در ایران/عدم داشتن) شامل حال آن‌ها می‌شود و رعایت دقیق ماده 38، 29، 41 قانون تأمین اجتماعی و همچنین مقررات گزارش حادثه امری حیاتی و اجتناب‌ناپذیر است. تخلف از این مقررات می‌تواند منجر به جریمه‌های مالی و مسئولیت‌های سنگین در قبال حوادث شود.

• برای کارگران: این قوانین حمایت بیمه‌ای جامع را برای آنان در محیط کاری پرخطر خارج از کشور تضمین می‌کند. آگاهی از حقوق خود و لزوم دریافت گواهی اشتغال از وزارت کار و شماره بیمه (SSN) مهم است.

• برای سازمان تأمین اجتماعی: این سازمان با هماهنگی وزارت کار و اداره کل اتباع، موظف به ایجاد بستر نظارتی، تخصیص کد، دریافت حق بیمه و ارائه خدمات به این گروه از بیمه‌شدگان است.

رعایت این بخشنامه و مواد قانونی مرتبط، نه تنها از بروز مشکلات حقوقی و مالی جلوگیری می‌کند، بلکه امنیت و آرامش خاطر نیروی کار ایرانی در پروژه‌های بین‌المللی را فراهم می‌سازد. مشورت با کارشناسان حقوق تامین اجتماعی و بیمه قبل از عقد قراردادهای اعزام نیرو، اکیداً توصیه می‌شود.

برای مطالعه سایر مقررات کار و تامین اجتماعی، به دیگر مقالات تخصصی در سایت استخدام 24 (estekhdam24.com) مراجعه فرمایید.